Kolposkopi - Yönlendirilmiş Biyopsi
Servikal biyopsi nedir?
Servikal biyopsi, anormal veya kanser öncesi durumları veya serviks kanserini test etmek için serviksten doku çıkarma prosedürüdür.
Serviks rahmin alt, dar kısmıdır. Vajinaya açılan bir kanal oluşturur.
Servikal biyopsiler çeşitli şekillerde yapılabilir. Biyopsi, test için bir doku örneği çıkarabilir. Anormal dokuyu tamamen çıkarmak için de kullanılabilir. Ayrıca kansere dönüşebilecek hücreleri de tedavi edebilir.
Servikal biyopsi türleri şunları içerir:
Punch biyopsisi. Bu prosedürde bir doku örneğini çıkarmak için kağıt delici gibi dairesel bir bıçak kullanılır. Serviksin farklı bölgelerine bir veya daha fazla punch biyopsisi yapılabilir.
Koni biyopsisi. Bu prosedürde serviksten koni şeklinde büyük bir doku parçasını çıkarmak için bir lazer veya neşter kullanılır.
Endoservikal küretaj (ECC). Bu prosedürde endoservikal kanalın astarını kazımak için küret adı verilen dar bir alet kullanılır. Bu, serviksin dışından görülemeyen bir alandır.
Neden servikal biyopsiye ihtiyacım olabilir?
Pelvik muayene sırasında anormallikler bulunduğunda servikal biyopsi yapılabilir. Pap testi sırasında anormal hücreler bulunursa da yapılabilir. İnsan papilloma virüsü (HPV) için pozitif bir test de servikal biyopsi gerektirebilir. HPV cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon türüdür. Bazı HPV türleri rahim ağzı kanserine ve daha az yaygın olan diğer genital kanser türlerine neden olabilir. Servikal biyopsi genellikle kolposkopinin bir parçası olarak yapılır. Buna kolposkopi kılavuzluğunda servikal biyopsi de denir. Kolposkopide servikal dokulara bakmak için özel lensli bir alet kullanılır.
Serviks biyopsisi, servikste kanser veya kanser öncesi hücreleri bulmak için yapılabilir. Anormal görünen ancak henüz kanserli olmayan hücrelere prekanseröz denir. Bu anormal hücreler yıllar sonra gelişebilecek kanserin ilk belirtisi olabilir.
Bu durumları teşhis etmek ve tedaviye yardımcı olmak için servikal biyopsi de kullanılabilir:
Rahim ağzında kanserli olmayan büyüme (polipler)
Genital siğiller. Bunlar HPV enfeksiyonunuz olduğu anlamına gelebilir. HPV rahim ağzı kanseri için bir risk faktörüdür.
Anneniz hamilelik sırasında DES aldıysa dietilstilbestrol (DES) maruziyeti. DES üreme sistemi kanseri riskini artırır.
Sağlık uzmanınızın servikal biyopsi önermek için başka nedenleri olabilir.
Servikal biyopsi için riskler nelerdir?
Bazı olası komplikasyonlar şunları içerebilir:
Enfeksiyon
Kanama
Ayrıca, koni biyopsileri kısırlık ve düşük riskini artırabilir. Bunun nedeni, işlem nedeniyle rahim ağzında meydana gelebilecek değişiklikler ve yara izidir.
Aşağıdaki durumlarda sağlık uzmanınıza söyleyiniz:
İlaçlara, iyot veya latekse karşı alerjiniz veya hassasiyetiniz varsa.
Hamileyseniz veya hamile olabileceğinizi düşünüyorsanız. Bazı servikal biyopsi türleri hamilelik sırasında yapılabilir, ancak diğerleri yapılamaz.
Mümkünse, adet döneminizden yaklaşık 1 hafta sonra bir servikal biyopsi planlanacaktır.
Özel sağlık durumunuza bağlı olarak riskleriniz olabilir. İşlemden önce endişeleriniz hakkında doktorunuzla konuştuğunuzdan emin olun.
Bazı şeyler servikal biyopsiyi daha az doğru hale getirebilir. Bunlar şunları içerir:
Menstruasyon
Akut pelvik inflamatuvar hastalık
Akut rahim ağzı iltihabı
Servikal biyopsi için nasıl hazırlanabilirim?
Sağlık uzmanınız prosedürü açıklayacak ve siz de soru sorabileceksiniz.
İşlemin yapılmasına izin verdiğinizi belirten bir onay formu imzalamanız istenecektir. Formu dikkatlice okuyun ve açık olmayan bir şey varsa sorular sorun.
Basit bir servikal biyopsiden önce genellikle yemeyi veya içmeyi bırakmanız gerekmez. Biyopsi için anestezi gerekiyorsa, işlemden önce belirli bir süre aç kalmanız gerekebilir. Bu genellikle gece yarısından sonradır.
Hamileyseniz veya hamile olabileceğinizi düşünüyorsanız doktorunuza söyleyin.
Herhangi bir ilaca, latekse, banda veya anestezik ilaçlara (lokal ve genel) karşı hassasiyetiniz veya alerjiniz varsa sağlayıcınıza söyleyin.
Doktorunuza aldığınız tüm ilaçları söyleyin. Buna reçeteler, reçetesiz satılan ilaçlar ve bitkisel takviyeler dahildir.
Kanama bozukluğunuz varsa doktorunuza söyleyin. Ayrıca kan inceltici ilaçlar (antikoagülanlar), aspirin veya kanın pıhtılaşmasını etkileyen diğer ilaçları alıyorsanız sağlayıcınıza söyleyin. Testten önce bu ilaçları almayı bırakmanız gerekebilir.
İşlemden önceki 24 saat boyunca tampon, vajinal krem veya ilaç kullanmamalı ya da duş almamalısınız.
İşlemden önceki 24 saat boyunca seks yapmamalısınız.
Sağlık uzmanınız işlemden 30 dakika önce bir ağrı kesici almanızı söyleyebilir. Ya da anestezi başlamadan önce rahatlamanıza yardımcı olmak için size ilaç verilebilir. Daha sonra sizi eve götürecek birine ihtiyacınız olacaktır.
İşlemden sonra evde giymek için bir hijyenik ped getirmek isteyebilirsiniz.
Hazırlanmak için doktorunuzun size verdiği diğer talimatları izleyin.
Servikal biyopsi sırasında ne olur?
Servikal biyopsi bir sağlık hizmeti sağlayıcısının ofisinde, ayakta tedavi gören bir hasta olarak veya hastanede kalırken yapılabilir. Bazı biyopsi prosedürleri sadece lokal anesteziye ihtiyaç duyar. Diğerleri bölgesel veya genel anesteziye ihtiyaç duyar. Testin yapılma şekli durumunuza ve sağlık hizmeti sağlayıcınızın uygulamalarına bağlı olarak değişebilir.
Genel olarak, servikal biyopsi şu süreci izler:
Tamamen veya belden aşağı soyunmanız ve bir hastane önlüğü giymeniz gerekecektir.
İşlemden önce mesanenizi boşaltmanız söylenecektir.
Pelvik muayenede olduğu gibi ayaklarınız ve bacaklarınız destekli olacak şekilde bir muayene masasına uzanacaksınız.
Sağlık uzmanınız vajinanıza spekulum adı verilen bir alet yerleştirecektir. Bu, servikse ulaşmak için vajina duvarlarını birbirinden ayıracaktır.
Sağlık hizmeti sağlayıcısı genellikle bir kolposkop kullanacaktır. Bu, servikal dokuları görmeye yardımcı olmak için mikroskop gibi özel bir merceği olan bir alettir. Sağlık görevlisi kolposkopu vajinanızın açıklığına yerleştirecektir. Vajinanıza girmeyecektir.
Sağlık uzmanınız rahim ağzında veya vajinada herhangi bir sorunlu alan bulmak için kolposkoptan bakacaktır.
Serviksi temizleyebilir ve sirke solüsyonu (asetik asit solüsyonu) ile ıslatabilir. Bu solüsyon anormal dokuların beyazlaşmasına yardımcı olur, böylece daha kolay görülebilirler. Hafif bir yanma hissi duyabilirsiniz. Serviksi kaplamak için bir iyot çözeltisi kullanılabilir. Buna Schiller testi denir.
Yapılan biyopsi türü, anormal hücrelerin boyutuna ve şekline ve nerede olduklarına bağlı olacaktır.
Sağlık hizmeti sağlayıcısı ilaç enjekte etmek için küçük bir iğne kullanarak bölgeyi uyuşturabilir.
Biyopsi için rahim ağzını sabit tutmak için forseps (tenakulum) kullanabilir. Tenakulum yerine yerleştirildiğinde biraz kramp hissedebilirsiniz.
Çıkarılan doku miktarı ve çıkarıldığı yer biyopsi türüne bağlıdır. Basit bir servikal biyopsi için, özel bir forseps türü kullanılarak bir veya daha fazla küçük doku örneği alınacaktır. Bu yapılırken hafif bir çimdik veya kramp hissedebilirsiniz. Servikal kanalın iç kısmındaki hücreler endoservikal küret veya endoservikal fırça adı verilen özel bir aletle çıkarılabilir. Bu da bir miktar krampa neden olabilir.
Koni biyopsisi için, sağlayıcı bir loop elektrocerrahi eksizyon prosedürü (LEEP) veya soğuk bıçak koni biyopsi prosedürü kullanabilir. Soğuk bıçak koni biyopsisi ile dokuyu çıkarmak için bir lazer veya cerrahi bir neşter kullanılabilir. Bu prosedür bölgesel veya genel anestezi gerektirir.
Biyopsi alanındaki kanama macun benzeri topikal bir ilaçla tedavi edilebilir. Sağlayıcı ayrıca kanamayı durdurmak için bir sonda (elektrokoterizasyon) veya dikiş (sütür) kullanabilir.
Koni biyopsisinden sonra, sağlayıcı serviksi basınçlı bir sargı ile paketleyebilir. Sağlayıcınız bu sargıyı nasıl çıkaracağınızı size söyleyecektir.
Sağlayıcı dokuyu test için bir laboratuvara gönderecektir.
Servikal biyopsiden sonra ne olur?
İyileşme süreciniz yapılan biyopsinin türüne ve anestezi alıp almadığınıza bağlı olacaktır.
Bölgesel veya genel anestezi aldıysanız, izlenmek üzere uyanma odasına götürüleceksiniz. Kan basıncınız, nabzınız ve solunumunuz stabil olduğunda ve uyanık olduğunuzda, hastane odanıza götürülecek veya evinize taburcu edileceksiniz. Prosedürü ayakta yaptırdıysanız, sizi eve götürecek birinin olmasını planlamalısınız.
Basit bir biyopsiden sonra, eve gitmeden önce işlemden sonra birkaç dakika dinlenebilirsiniz.
Kanama için hijyenik ped takmak isteyebilirsiniz. Birkaç gün boyunca hafif kramp, lekelenme ve koyu veya siyah renkli akıntı olması normaldir. Koyu renkli akıntı, kanamayı kontrol etmek için rahim ağzınıza konulan ilaçtan kaynaklanır.
Sağlık uzmanınızın önerdiği şekilde kramp için bir ağrı kesici alın. Aspirin veya diğer bazı ağrı kesici ilaçlar kanama olasılığını artırabilir. Sadece önerilen ilaçları aldığınızdan emin olun.
Biyopsiden sonra 1 hafta boyunca veya sağlık uzmanınızın önerdiği süre boyunca duş yapmamanız, tampon kullanmamanız veya seks yapmamanız söylenebilir.
Koni biyopsisinden sonra rahim ağzınız iyileşene kadar vajinanıza hiçbir şey sokmamalısınız. Bu birkaç hafta sürebilir. Ağır kaldırmamak da dahil olmak üzere aktivitenizde başka sınırlamalar da olabilir.
Sağlık uzmanınız aksini söylemediği sürece normal diyetinize geri dönebilirsiniz.
Sağlık uzmanınız size daha ileri tedavi veya bakım için ne zaman geri dönmeniz gerektiğini söyleyecektir. Genel olarak, servikal biyopsi yapılan kadınların daha sık Pap testlerine ihtiyacı olacaktır.
Aşağıdakilerden herhangi birine sahipseniz sağlık uzmanınıza söyleyin:
Kanama
Vajinanızdan kötü kokulu drenaj
Ateş ve/veya titreme
Şiddetli alt karın ağrısı
Sağlık uzmanınız durumunuza bağlı olarak işlemden sonra size başka talimatlar da verebilir.